TRİBULUS NEDİR, NE İŞE YARAR?
Tribulus terrestris, yaygın olarak demir dikeni olarak bilinen, küçük yapraklı bir bitkidir. Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu'nun birçok yerinde yetişir ve hem kökleri hem de meyveleri, tarih boyunca geleneksel yöntemlerde kullanılmıştır.
Bu yazıda tribulusun ne olduğunu, ne işe yaradığını, nasıl kullanıldığını, sunduğu tüm faydaları ve çok daha fazlasını kapsamlı bir şekilde bilimsel kaynaklara dayanarak ele alıyoruz.
Tribulus Nedir?
Tribulus terrestris, “demir dikeni” olarak da bilinen küçük yapraklı bir bitkidir. Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu'nun bir kısmı dahil olmak üzere birçok yerde yetişmektedir. Bitkinin hem kök hem de meyvesi bazı tedavi süreçlerinde kullanılmıştır . Bugün, tribulus terrestris, genel bir sağlık takviyesi olarak ve testosteron seviyelerini artırdığını iddia eden takviyelerde yaygın olarak kullanılmaktadır
Tribulusun libido ve kalp üzerindeki etkilerini araştıran pek çok çalışma mevcuttur. Bu araştırmaları inceleyecek olursak:
Tribulus Kalp Sağlığı ve Kan Şekeri Üzerinde Rol Alabilir
Gerçekleştirilen bir çalışma, tip 2 diyabetli 98 kişide günde 1000 mg tribulus almanın etkilerini incelemiştir. Üç ay sonra, tribulus takviyesi alanların plasebo alanlara göre daha düşük kan şekeri ve kolesterol düzeylerine sahip olduğu gözlenmiştir
Tribulus Libido Geliştirici Etkiye Sahip Olabilir
Bazı araştırmacılar, düşük libidoya sahip erkeklerin iki ay boyunca günde 750–1500 mg tribulus tüketimi sonrasında, cinsel isteklerinin % 79 oranında arttığını bulmuşlardır. Ayrıca, düşük libidoya sahip kadınların % 67'si, 90 gün boyunca 500-1500 mg tribulus takviyesi aldıktan sonra cinsel isteklerinde artış gözlenmiştir . Ancak, tribulus takviyesinin cinsel etkilerinin tam olarak anlaşılması için daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.
Tribulus Nasıl Kullanılır?
Tribulus terrestrisin en fazla 3 ay boyunca, kadınlar için yemeklerden sonra günde 3 kez 250 mg kullanılması önerilirken, erkeklerde 3 ay boyunca günde 3 defa 500 mg kullanılması tavsiye edilir
Tribulus için antrenman aşamalarında kullanılıp iyileşme sürecinde ara verilerek bir döngü oluşturulabilir. Uzun süreli günlük kullanımdan birkaç hafta sonra kullanıma ara verilmesi önerilir. Online bir dergi olan “Muscle Building”, üç haftalık tribulus kullanımı sonrası, bir ila üç hafta boyunca takviye alımına ara verilmesini tavsiye eder Günlük alınması gereken tribulus miktarı 3 gram – 5 gram olarak değişiklik gösterebilir.
Tribulus Ne Zaman Alınmalı?
Günlük alınması gereken tribulus miktarı olan 3 gram – 5 gramdan önerilen dozun 2/3’ünün antrenmandan yaklaşık bir saat önce, geriye kalan 1/3’ünün ise antrenman sonrası alınması tavsiye edilir . Karaciğer veya hipertansiyon rahatsızlıkları olanlar tribulus kullanımından kaçınmalıdır. Dr. Ray Sahelian'a göre, tribulusun yan etkileri günde 500 mg'ın altındaki dozlarda nadir olarak görülmektedir. Ancak yine de doktor önerisine veya üretici talimatlarına göre kullanılması önerilir.
Tribulus Ne İçin Kullanılır?
Popüler bir afrodizyak otu olan tribulus terrestris, yüzyıllar boyunca hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsel işlev bozukluğu tedavisinde kullanılmaktadır. Ünlü natüropat Dr. Ray Sahelian, tribulus bitkisinin düz kasları gevşeterek ve kan damarlarını genişleterek cinsel işlevi uyarmaya yardımcı olduğunu belirtmektedir . Teorik olarak, tribulus testosteron seviyelerini yükselterek de etkinlik gösterebilir. Bu nedenle özellikle yoğun antrenman yapan vücut geliştirme sporcuları tarafından takviye formunda kullanılan bileşenlerden biridir.
Geleneksel kullanımıyla ilgili bilgi veren ve birkaç yeni çalışmayı aktaran Sahelian ve diğer araştırmacılar, tribulusun karaciğer, böbrek, sinir ve kardiyovasküler sistemleri etkileyen hastalıklar için uygulanabilir tamamlayıcı bir tedavi olabileceğini belirtmektedir Fakat tribulus kullanımı ile ilişkili yararları ve riskleri doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Bununla birlikte, uzman kişilerin öneri ve uyarıları takip edilerek, daha az risk ve yan etki ile tribulustan maksimum fayda elde edilebilir.
Tribulus Faydaları Nelerdir?
Tribulus bitkisinden elde edilen ham maddelerle üretilen gıda takviyesi formu, düzenli olarak kullanıldığında vücuda potansiyel fayda sağlayabilir. Geçmişten günümüze elde edilen bilgilerle birlikte yapılan araştırmalar çerçevesinde öne çıkan tribulus faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz
-
Sporcularda vücut kompozisyonunu ya da egzersiz performansını destekleyebilir.
-
Göğüs ağrısı sendromlarında etkili sonuçlar yaratabilir.
-
Kan şekeri seviyelerini düşürerek, kan damarlarının hasar görmesini ve kolesterolün yükselmesini engelleyebilir. Ancak bu konuda insanlar üzerinde yapılan araştırmalar henüz yeterli miktarda değildir.
-
Günlük 1500 mg tribulus takviyesi kullanımının libido üzerinde olumlu etkileri olabileceği bulunmuştur.
-
Erkeklerde prostat semptomlarını azaltmaya destek olabilir.
Tribulus Günlük Kullanım Miktarı
Araştırmacılar tribulus bitkisinin faydalarını anlamak adına katılımcılara farklı dozlarda takviyeler kullandırarak etkilerini ölçmeye çalıştılar. Potansiyel kan şekerini düşürücü etkisi üzerine yapılan bir çalışmada deney grubuna 1000 mg’lık dozlar verildi. Çalışma sırasında ortaya çıkan ortalama ise vücut ağırlığına göre farklı sonuçlar elde edilebileceği oldu. Buna göre araştırmacılar kilogram başına günlük dozun 10 - 20 mg olabileceği sonucuna vardılar. Yani eğer 70 kiloysanız günlük ortalama tribulus kullanım miktarınız 700 - 1400 mg aralığında olabilir
Tribulus Yan Etkileri Var mı?
Tribulus zararları üzerine yapılan çalışmalarda, plasebo gruplarına kıyasla belirgin bir yan etki artışı gözlemlenmemiştir. Fareler üzerinde yapılan deneyler, yüksek dozlarda bile toksik bir etkiye rastlanmadığını göstermiştir. Ancak laboratuvar ortamındaki araştırmalar, bitkinin hormon düzenini etkileyebileceğini göstermiştir. Bu yüzden dikkatli kullanımı önerilir
Sıkça Sorulan Sorular
Tribulus Ne Zaman Kullanılır?
Tribulus takviyesi, genelde günde 3 kez olmak üzere yemeklerden sonra kısa bir süre içinde tüketilebilir.
Demir Dikeni Çayı Nasıl Yapılır?
1 bardak sıcak suyun içine ortalama 1 çay kaşığı demir dikeni ekleyip 15 dakika kadar bekleyin. Daha sonra çayı süzerek tüketebilirsiniz.
Tribulus Saç Döker mi?
Hayır, Tribulus terrestris bitkisinin saç dökülmesine neden olduğuna dair doğrudan bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Aksine yapılan bazı araştırmalar, tribulus terrestrisin saç köklerindeki melanositleri aktive ederek melanin üretimini artırdığını ve saç köklerini uyarabileceğini göstermektedir
Tribulus Testosteronu Artırır mı?
Hayır, tribulus terrestris'in testosteron seviyelerini artırdığına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Bazı araştırmalar, tribulusun testosteron seviyeleri üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığını, ne doğrudan ne de dolaylı olarak bu hormonun artışını sağlamadığını göstermektedir .
Tribulus Kadınlar Kullanabilir mi?
Evet, Tribulus terrestris kadınlar tarafından da kullanılabilir. Yapılan araştırmalara göre, bu bitki kadınlarda cinsel istek, uyarılma, orgazm ve tatmin düzeylerini artırabilir, özellikle postmenopozal kadınlarda bu etkiler daha belirgindir
Tribulus Aç mı Tok mu İçilir?
Tribulus genellikle aç karnına içilir, çünkü bu şekilde yüksek emilim imkanı sunabilir. Ancak mide hassasiyeti olan kişiler tok karnına almayı da tercih edebilir.
